PDF of Mehtab-Ud-Din's book 'PUNJABI MINI KAHANI PRAPTIYAN ATE SAMBHAVNAVAN'


ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ Mehtab-Ud-Din

ਦੀ ਪੁਸਤਕ 'ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ – ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ' ਨੂੰ ਪੀਡੀਐੱਫ਼ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇਸ ਸਤਰ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

पंजाबी मिनी कहाणी - प्राप्तियां अते संभावनावां (पंजाबी लघु कथा- उपलब्धियाँ और संभावनाएँ) (1988) - लेखक - मेहताब-उद-दीन
मेहताब-उद-दीन की पुस्तक पंजाबी मिनी कहाणी - प्राप्तिियां अते संभावनावां चार साल की कड़ी मेहनत के बाद 1988 में प्रकाशित हुई थी; जो पंजाबी साहित्य में लघुकथा पर आलोचना की प्रथम पुस्तक है। अब इसे संदर्भ पुस्तक (रैफ़रैंस बुक) के रूप में उपयोग किया जाता है। इसीलिए डॉ. नायब सिंह मंडेर (मोबाइल फोनः 81684 55601) और डॉ. हरप्रीत सिंह राणा (मोबाइल फोनः 98885 53162) ने पंजाबी लघु कहानी से संबंधित विभिन्न विषयों पर आधारित अपने पी-एच.डी. के थीसिस में इस पुस्तक का उल्लेख मुख्य संदर्भ पुस्तक के रूप में किया है। डॉ। मंडेर ने 2011-2012 में हरियाणा के कुरुक्षेत्र विश्वविद्यालय से अपनी पी-एच.डी. निष्पन्न की, जबकि डॉ. हरप्रीत सिंह राणा ने 2018 में पंजाबी विश्वविद्यालय, पटियाला से डॉक्ट्रेट की उपाधि प्राप्त की। दविंदर सिंह पनेसर (मोबाइल फोनः 98106 78795) भी इस समय पंजाबी मिनी कहानी विषय पर दिल्ली विश्वविद्यालय से पी-एच.डी. कर रहे हैं। उन्होंने इस पुस्तक को अपनी थीसिस में लघुकथा के मुख्य संदर्भ पुस्तक के रूप में ही उपयोग किया है। आशा है कि आगामी वर्ष की शुरुआत में उनका थीसिस निष्पन्न हो जाएगा और उन्हें डिग्री मिल जाएगी।

इस ‘ऐतिहासिक’ पुस्तक के सृजन के लिए, मेहताब-उद-दीन को मिनी कहानी लेखक मंच, अमृतसर और केन्द्रीय पंजाबी मिनी कहानी लेखक मंच, पटियाला सहित अन्य संस्थानों द्वारा सम्मानित किया गया है।

इस किताब को ऑनलाइन पढ़ने के लिए इस लाइन पर क्लिक करें या सामने दिख रहे बुक पुस्तक के टाईटल पर क्लिक करें। यहां आप इसे किताब के रूप में पढ़ सकते हैं. इसकी पीडीएफ के लिए बगल के कॉलम में दिए गए लिंक पर क्लिक करें।


  2. इसके अलावा मेहताब-उद-दीन ने एक ‘क्रिश्चियन डिक्शनरी’ भी लिखी है जो अगस्त 2008 से पंजाबी व हिंदी भाषाओं में इस लिंक पर ऑनलाइन उपलब्ध है। यह भी अपनी तरह का प्रथम शब्दकोष है।

3. इसके अतिरिक्त वर्ष 2018 की हिंदी भाषा में 600 से अधिक पृष्ठों की इतिहास पुस्तक ‘भारतीय स्वतंत्रता संग्राम में मसीही समुदाय का योगदान’ इस लिंक पर ऑनलाइन उपलब्ध है। दरअसल, 2014 में जब भारत में एक अलग तरह का वीभत्स और घृणित सांप्रदायिक युग शुरू हुआ, तब भारत की ईसाईयत (मसीहियत) पर कई आरोप लगाए गए और आज भी लगाए जा रहे हैं। इसीलिए मेहताबुद्दीन को यह पुस्तक लिखने की आवश्यकता महसूस हुई। यह पुस्तक उन सभी आरोपों का उत्तर देती है।

4. पंजाबी मासिक ‘अक्स’ के नवंबर 1989 लघु कथा विशेषांक का संपादन किया।

5. इसी प्रकार ‘पंजाब टुडे’ के मार्च 1993 विशेष लघुकथा अंक का संपादन किया।

6. 1985 से पंजाबी दैनिक समाचार पत्रों - अजीत, जग बाणी, पंजाबी ट्रिब्यून, नवां ज़माना, अकाली पत्रका और मासिक पत्रिकाओं में कई लघु कहानियाँ और लेख प्रकाशित हुए हैं। उंज गवर्नमेंट कॉलेज, मलेरकोटला की वार्षिक पत्रिका ‘क्लेरियन’ के 1978-79 अंक में प्रकाशित मेरी रचना ‘राशि फल’ ने मेहताब के लिए एक बड़ी प्रेरणा का काम किया।

  मेहताब-उद-दीन ने पंजाबी अनुवाद के क्षेत्र में बहुत काम किया हैः

7. जोगिंदर सिंह (सीबीआई के पूर्व निदेशक) द्वारा लिखित अंग्रेजी पुस्तक ‘बी द बैस्ट’ का पंजाबी में अनुवाद ‘जित तों अग्गे’ नाम से किया था, जिसे 2003 में आरसी पब्लिशर्स, नई दिल्ली द्वारा प्रकाशित किया गया था।

8. हिन्दी लेखिका डॉ. हिंदी प्रभा खेतान की आत्मकथा ‘अन्य से अनन्या’ का 2012 में ‘आम तों खास’ नाम से पंजाबी में अनुवाद किया था, जिसे यूनिस्टार पब्लिशर्स, चंडीगढ़ ने प्रकाशित किया था।

9. संदीप भूतोडिया के हिंदी यात्रा वृत्तांत ‘हड्डबीती-जगबीती’ का 2013 में अनुवाद किया गया और 2013 में यूनिस्टार पब्लिशर्स, चंडीगढ़ द्वारा प्रकाशित किया गया।

10. प्रो. सुनील आनंद की अंग्रेजी में लिखी 500 लघु कहानियों की किताब ‘खुशी दा राज़’ का पंजाबी अनुवाद 2013 में यूनिस्टार पब्लिशर्स, चंडीगढ़ द्वारा प्रकाशित किया गया था।

11. वर्ष 2014 में नवजीवन ट्रस्ट, अहमदाबाद द्वारा प्रकाशित महात्मा गांधी की आत्मकथा ‘माय एक्सपैरीमैंट्स विद टरुथ’ का अनुवाद किया। इस ट्रस्ट की स्थापना स्वयं महात्मा गांधी ने की थी।

12. अनुपम मिश्र की किताब ‘साफ माथे का समाज’ 2014 में प्रकाशित हुई थी. अनुपम मिश्र की पहचान प्रख्यात पर्यावरणविद् के रूप में रही है।

13. पंजाबी लेखक डॉ. एस. तरसेम की आत्मकथा ‘कच्ची मिट्टी पक्का रंग’ का हिंदी में अनुवाद किया था।

14. मुबारक सिंह संधू के अंग्रेजी उपन्यास ‘द लास्ट कहन’ का 2021 में पंजाबी भाषा में अनुवाद किया गया।

15. जुपिंदरजीत सिंह की अंग्रेजी किताब ‘हू किल्ड मूसेवाला - द स्पाइरलिंग स्टोरी ऑफ वायलेंस इन पंजाब’ का पंजाबी अनुवाद 2023 में प्रकाशित हुआ था।

--जगदीश रॉय कुलरियां

मोबाइल फ़ोनः $91-95018 77033

ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ – ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ (1988) –ਲੇਖਕ– ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ

PUNJABI MINI KAHANI - PRAPTIYAN ATE SAMBHAVNAVAN (1988) -BY- MEHTAB-UD-DIN

Punjabi Mini Kahani - Praptiyan Ate Sambhavan by Mehtab-Ud-Din ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ ਨੇ 'ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ – ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ' ਪੁਸਤਕ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1988 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ; ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ 'ਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇੱਕ ਹਵਾਲਾ (ਰੈਫ਼ਰੈਂਸ) ਪੁਸਤਕ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਡਾ. ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਮੰਡੇਰ (ਮੋਬਾਇਲ ਫ਼ੋਨ: 81684 55601) ਅਤੇ ਡਾ. ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ (ਮੋਬਾਇਲ ਫ਼ੋਨ: 98885 53162) ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੱਖੋ–ਵੱਖਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਤ ਆਪੋ–ਆਪਣੇ ਪੀ–ਐੱਚ.ਡੀ. ਦੇ ਥੀਸਿਸਾਂ 'ਚ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮੁੱਖ ਹਵਾਲਾ ਪੁਸਤਕ ਵਜੋਂ ਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਡਾ. ਮੰਡੇਰ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂੇ 2011–2012 'ਚ ਪੀ–ਐੱਚ.ਡੀ. ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਦ ਕਿ ਡਾ. ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ ਨੂੰ 2018 'ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਨੇਸਰ (ਮੋਬਾਇਲ ਫ਼ੋਨ: 98106 78795) ਵੀ ਇਸ ਵੇਲੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਹੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਪੀ–ਐੱਚ.ਡੀ. ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਥੀਸਿਸ 'ਚ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਵਾਲਾ ਪੁਸਤਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਹੈ। ਆਸ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਦੇ ਅਰੰਭ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਥੀਸਿਸ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਡਿਗਰੀ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਸ 'ਇਤਿਹਾਸਕ' ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਕ ਮੰਚ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਕ ਮੰਚ, ਪਟਿਆਲਾ ਵੱਲੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇਸ ਸਤਰ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ਜਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਵਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਸਰਵਰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਇੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਦੀ ਪੀ.ਡੀ.ਐੱਫ਼ ਲਈ ਲਾਗਲੇ ਕਾਲਮ 'ਚ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।

2. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ ਨੇ ਇੱਕ ">ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ (ਮਸੀਹੀ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼) ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਲ 2008 ਤੋਂ ਅਗਸਤ 2008 ਤੋਂ ਇਸ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਬਕ ਮਤਲਬ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ ਹੈ।

3. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਸਤਕ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ 'ਭਾਰਤੀਯ ਸਵਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਮੇਂ ਮਸੀਹੀ ਸਮੁਦਾਇ ਕਾ ਯੋਗਦਾਨ' ਸਾਲ 2018 ਤੋਂ ਇਸ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, 2014 'ਚ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਟੀਆ ਤੇ ਘਿਨਾਉਣਾ ਫ਼ਿਰਕੂ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਤਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਸੀਹੀਅਤ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

4.ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਸਿਕ 'ਅਕਸ' ਦਾ ਨਵੰਬਰ 1989 ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅੰਕ ਸੰਪਾਦਤ ਕੀਤਾ।

5. ਇੰਝ ਹੀ 'ਪੰਜਾਬ ਟੂਡੇ' ਦਾ ਮਾਰਚ 1993 ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ ਅੰਕ ਸੰਪਾਦਤ ਕੀਤਾ।

6. ਅਨੇਕ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਤੇ ਲੇਖ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ – ਅਜੀਤ, ਜੱਗ ਬਾਣੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ, ਨਵਾਂ ਜ਼ਮਾਨਾ, ਅਕਾਲੀ ਪੱਤ੍ਰਕਾ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ 'ਚ 1985 ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਂਝ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਮਾਲੇਰਕੋਟਲਾ ਦੇ ਹਰ ਸਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਕਲੈਰੀਅਨ' 'ਚ 1978–79 ਦੇ ਅੰਕ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਮੇਰੀ ਰਚਨਾ 'ਰਾਸ਼ੀ ਫਲ਼' ਨੇ ਮਹਿਤਾਬ ਲਈ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।


  ਮਹਿਤਾਬ–ਉਦ–ਦੀਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਚ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ:

7. ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਡਾਇਰੈਕਟਰ) ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੁਸਤਕ 'ਬੀ ਦਾ ਬੈਸਟ' ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ 'ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਅੱਗੇ' ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਆਰਸੀ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨੇ 2003 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

8. ਡਾ. ਪ੍ਰਭਾ ਖੇਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਹਿੰਦੀ 'ਚ ਲਿਖੀ ਸਵੈ–ਜੀਵਨੀ 'ਅੰਨਯ ਸੇ ਅਨੰਨਯਾ' ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ 'ਆਮ ਤੋਂ ਖ਼ਾਸ' ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ 2012 'ਚ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਯੂਨੀਸਟਾਰ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

9. ਸੰਦੀਪ ਭੂਤੋੜੀਆ ਵੱਲੋਂ ਹਿੰਦੀ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਸਫ਼ਰਨਾਮਾ 'ਹੱਡਬੀਤੀ–ਜੱਗਬੀਤੀ' ਸਾਲ 2013 'ਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ 2013 'ਚ ਯੂਨੀਸਟਾਰ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

10. ਪ੍ਰੋ. ਸੁਨੀਲ ਆਨੰਦ ਵੱਲੋਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ 'ਚ ਲਿਖੀ 500 ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ 'ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਰਾਜ਼' 2013 'ਚ ਯੂਨੀਸਟਾਰ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

11. ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਵੈ–ਜੀਵਨੀ 'ਮਾਇ ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟਸ ਵਿਦ ਟਰੁੱਥ' ਨੂੰ 2014 'ਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਵਜੀਵਨ ਟ੍ਰੱਸਟ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਨੇ 2014 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਟ੍ਰੱਸਟ ਖ਼ੁਦ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।

12. ਅਨੁਪਮ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੀ ਪੁਸਤਕ 'ਸਾਫ਼ ਮਾਥੇ ਕਾ ਸਮਾਜ' ਸਾਲ 2014 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਨੁਪਮ ਮਿਸ਼ਰਾ ਇੱਕ ਉਘੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰੇਮੀ ਵਜੋਂ ਵਿਚਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

13. ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਡਾ. ਐੱਸ. ਤਰਸੇਮ ਦੀ ਸਵੈ–ਜੀਵਨੀ 'ਕੱਚੀ ਮਿੱਟੀ ਪੱਕਾ ਰੰਗ' ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤੀ ਸੀ।

14. ਮੁਬਾਰਕ ਸੰਧੂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਾਵਲ 'ਦਿ ਲਾਸਟ ਕਾਹਨ' ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ 2021 ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ।

15. ਜੁਪਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੁਸਤਕ 'ਹੂ ਕਿਲਡ ਮੂਸੇਵਾਲਾ – ਦਿ ਸਪਾਇਰਲਿੰਗ ਸਟੋਰੀ ਆਫ਼ ਵਾਇਲੈਂਸ ਇਨ ਪੰਜਾਬ' ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ 2023 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ।


-- ਜਗਦੀਸ਼ ਰਾਏ ਕੁਲਰੀਆਂ

ਮੋਬਾਇਲ ਫ਼ੋਨ: +91- 95018 77033

   

Mehtab-ud-din wrote the book 'Punjabi Mini Kahani - Achievements and Prospects' in 1988; Which is the first book of criticism on Mini Story in Punjabi literature. It is now used as a reference book. That's why Dr. Naib Singh Mander (Mobile Phone: 81684 55601) and Dr. Harpreet Singh Rana (Mobile Phone: 98885 53162) has completed his Ph.D. and mentioned this book as the main reference book in their theses. Dr. Mander did his Ph.D. from Haryana's Kurukshetra University in 2011-2012, while Dr. Harpreet Singh Rana received his Doctorate degree from Punjabi University, Patiala in 2022. In addition, Davinder Singh Panesar (Mobile Phone: 98106 76795) is currently pursuing his Ph.D. from Delhi University on a subject of Punjabi Mini Story. He has also used this book as the main reference book for the Mini Story in his thesis. It is hoped that in the beginning of next year (i.e. 2025), his thesis will be completed and he will get his degree.

Only due to the creation of this 'historical' book, Mehtab-ud-Din has been honored by the Mini Kahani Manch, Amritsar and the Kendri Punjabi Mini Kahani Lekhak Manch, Patiala, among others.

To read this book ONLINE, please click upon this line or click on the TITLE of this book in this column. Here you will enjoy it in book form. Its PDF can also be accessed in the nearby column.

  2. Apart from this Mehtab-ud-Din has also written a Christian Dictionary which has been available online since August 2008 at this link. It has detailed meaning of thousands of English words in Punjabi and Hindi languages. It is also the first dictionary of its kind.

3. In addition, a History book of more than 600 pages in Hindi language 'Bhartiyya Swatantrata Sangram Mein Masiani Samudai Ka Kotriya' (The Role of Christians in India's Freedom Movement) has been available online since the year 2018 at this link. In fact, in 2014, when a different kind of vile and disgusting communal era started in India, then many accusations were leveled at the Christianity of India and are being leveled even today. That is why Mehtab felt the need to write this book. This book answers all those charges.

4. Edited the November 1989 Mini Kahani (Mini Story) special issue of the Punjabi monthly 'Aks' (New Delhi).

5. Likewise edited the March 1993 special Mini Story issue of 'Punjab Today'.

6. Many Mini Stories and articles have been published in Punjabi daily newspapers – Ajit, Jag Bani, Punjabi Tribune, Nawan Zamana, Akali Patrka and magazines since 1985. My composition 'Rashi Phal', published in the 1978-79 issue of the annual magazine 'Clarion' of Government College, Malerkotla, served as a major inspiration for Mehtab.

  Mehtab-ud-Din has done a lot of work in the field of Punjabi translation:

7. The English book 'Be the Best' written by Joginder Singh (former director of CBI) was translated into Punjabi with the name 'Jitt to Agge', which was published by Aarsi Publishers, New Delhi in 2003.

8. Hindi Writer Dr. Prabha Khaitan's autobiography 'Annay Se Ananya' was translated into Punjabi under the title 'Aam Ton Khas' in 2012, which was published by Unistar Publishers, Chandigarh.

9. Sandeep Bhutoria's Hindi travelogue was translated as 'Hadbiti-Jagbiti' was in 2013 and published by Unistar Publishers, Chandigarh in 2013.

10. The Punjabi translation of the book of 500 short stories written in English by Prof. Sunil Anand was publlished as 'Khushi da Raaz' in 2013 by Unistar Publishers, Chandigarh.

11. Translated Mahatma Gandhi's autobiography 'My Experiments with Truth' in 2014, published by Navjeevan Trust, Ahmedabad in 2014. It is worth mentioning here that this Trust was established by Mahatma Gandhi himself.

12. Punjabi Translation of Anupam Mishra's book 'Saaf Mathe Ka Samaj' was published in 2014. Anupam Mishra has been known as a prominent environmentalist.

13. Punjabi writer Dr. S. Tarsem's autobiography 'Kachchi Mitti Pakka Rang' was translated into Hindi.

14. Mubarak Sandhu's English novel 'The Last Qahan' was translated into Punjabi language in 2021.

15. The Punjabi translation of Jupinderjit Singh's English book 'Who Killed Moosewala – The Spiraling Story of Violence in Punjab' was published in 2023.


-- JAGDISH RAI KULRIAN

MOBILE: +91- 95018 77033